KİRA BEDELİNİN TESPİTİ DAVALARINDAKİ HÜKMÜN İCRASI

Türk Borçlar Kanununun kira bedelinin belirlenmesi başlıklı 344. maddesi ile taraflara yenilenen kira döneminde uygulanacak olan kira bedelini mahkeme vasıtasıyla tespit ettirme imkanı tanınmıştır. Bu davanın açılma zamanı, hangi tarihten itibaren kira bedelinin belirleneceğine ilişkin birtakım özel şartlar bulunmakta ve madde metninde izah edilmektedir.

HÜKMÜN İCRASI

Kira bedelinin tespiti davaları, ismi üzere bir tespit davasıdır. Tespit davaları da ilamlı icraya konu edilememektedir. Ayrıca belirtmek gerekir ki kesinleşmeden icra etmek de mümkün değildir.

Burada izlenmesi gereken yöntem ; öncelikle kararın kesinleşmesi için gereken sürecin yerine getirilmesidir. Karar kesinleştikten sonra iki farklı icra takibi yapılması gerekmektedir. Aşağıda örnek bir mahkeme hükmüne yer verilmiştir:

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

1-Davanın KABULÜNE

-...........................................adresinde bulunan meskenin kira bedelinin 05/11/2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ve talebe bağlılık ilkesi gereğince 9.000,00 TL olarak tespitine,

2-Harçlar Kanununu uyarınca alınması gereken 2.049,30 harçtan başlangıçta peşin olarak alınan  1.332,05 TL harcın mahsubu ile bakiye 717,25 TL nispi harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,

3-Davacıdan tarafından ödenen 123,60 TL başvuru harcı ile 1.332,05 TL peşin harç olmak üzere taplam 1.455,65 TL harç giderinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,

3-Davacı tarafça yargılama sırasında sarf edilen; 3.030,30 TL keşif harcı, 510,00TL keşif araç gideri , 3.000,00 TL bilirkişi ücreti, 227,00 TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 6.767,30 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul edilen bir yıllık kira farkı üzerinden yürürlükteki AAÜT'ye göre hesaplanan 10.700,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

5-Taraflarca mahkemeler veznesine depo edilen ve sarf edilmeyen gider avansının HMK 333 maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,

Dair, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde dilekçe göndermek suretiyle Konya Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.  26/07/2024

Birinci icra takibi hükümdeki vekalet ücreti ve yargılama giderlerine ilişkin olacaktır. Karar kesinleştikten sonra yargılama gideri ve vekalet ücreti için ilamlı icra uygulamadaki ismi ile örnek 4-5 takip yapılması gerekmektedir.

İkinci icra takibi ise kira farkına ilişkindir. Hükmün 1 numaralı kısmında yeni kira bedeli ve yeni kira bedelinin hangi tarihten itibaren geçerli olduğu açıkça belirtilmektedir. Bu fark alacağı için ise ilamsız icra yapılması gerekmektedir. Buradaki fark alacağı için çoğunlukla örnek 13 olarak adlandırılan haciz - tahliye yöntemi tercih edilmektedir.

Uzun süren yargılamalar nedeniyle karar kesinleştiğinde talep ettiğiniz kira yılı tamamlanmış ve yeni kira yılı başlamış olabilir. Örneğin Ocak ayı yenileme dönemi olan bir kira sözleşmesinden kaynaklı olarak Ocak 2024'ten itibaren geçerli olmak üzere kira bedeli tespiti davası açıldığını, kabul kararı verildiğini ve kararın 2026 Şubat'ta kesinleştiğini düşünelim. Kira bedeli 2024 Ocak ayında 5.000 TL olsun. Kiracı 2024'te bu miktarı, 2025'te ise bu miktar üzerine zam yaparak 7.500 TL'yi, 2026 yılında da bu sefer 7.500 TL'ye zam yaparak 10.000 TL ödemiş olsun. ( Bu örnekte kira bedeline 2025'te %50, 2026'da %33,33 oranında zam yapılmıştır, zam oranının taraflar arasındaki kira sözleşmesindeki anlaşmaya göre değişkenlik göstereceği unutulmamalıdır.)

Yukarıdaki mahkeme hükmünden de görüleceği üzere hüküm Ocak 2024'den itibaren geçerli olmak üzere ....... TL olsun şeklinde kurulacaktır. Mahkeme tarafından 10.000 TL tespit edildiğini varsayalım.

2024 yılı için 10.000-5.000 =5.000 TL her ay kira farkı oluşacaktır. 1 yıl için 60.000 TL fark oluşacaktır.

Kiracı dava devam ederken mevcut bedel üzerinden zam yapmıştı ancak mahkeme kararı ile mevcut bedel değiştirilmiş oldu. Dolayısıyla 2025 yılına girilirken 10.000 TL üzerinden zam yapılması gerekmektedir. Farazi olarak %50 zam oranı belirlemiştik. 2025 yılında uygulanması gereken kira bedeli %50 zam ile 15.000 TL olacaktır.

2025 yılı için 15.000-7.500=7.500 TL her ay kira farkı oluşacaktır. 1 yıl için 90.000 TL fark oluşacaktır.

2026 yılı için ise 15.000 TL üzerinden zam yapılacak ve kira bedeli 19.995 TL olacaktır. 19.995-10.000=9.995 TL her ay kira farkı oluşacaktır. 2 ay için 19.900 TL fark oluşacaktır.

Kira farkı için icra takibinde 2024 yılı için 60.000 TL + 2025 yılı için 90.000 TL + 2026 yılı için 19.900 TL olmak üzere toplamda 169.900 TL talep edilecektir.

FAİZ

Niteliği gereği, kararın kesinleşmesinden itibaren faiz işletilebilecektir. Belirlenen kira bedelinin uygulanacağı tarihten itibaren faiz işletmek hata olacaktır.