EMEKLI MAASININ HACZI ICIN VERILEN MUVAFAKAT SONRADAN KALDIRILABILIR MI?

Emekli aylığının haczedilemeyeceğine ilişkin düzenleme 5510 sayılı Kanun'un 93'üncü maddesinde yer almaktadır.

“Bu düzenlemeye göre sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.”

Uygulamada tüketici kredisi kullanmak isteyen emekliler bu krediye ilişkin sözleşmeyi imzaladıkları sırada emekli maaşları dahil banka nezdindeki tüm alacakları için haciz konulmasına muvafakat vermek durumunda kalmaktadır. Bu durum ilerleyen süreçte emekli için mağduriyet oluşturabilmektedir. 2014 yılında Yargıtay, bu konu hakkında İcra İflas Kanununun 83/a maddesini gerekçe göstererek önceden verilen muvafakatların muteber olmadığına dair karar vermiştir.

"...Ancak mahkemece, 5510 sayılı Yasa'nın 93. maddesi gereğince muvafakat edilmesi halinde emekli maaşının haczinin mümkün olduğu, davacının davalı banka ile kredi sözleşmesi imzalarken kredi taksitlerinin, emekli maaşından tahsili konusunda davalı bankaya muvafakat verdiği bu nedenle yapılan kesintilerin haklı olduğu kabul edilerek, davanın reddine karar verilmişse de; 5510 sayılı Yasa'nın 93. maddesi uyarınca gelir aylık ve ödeneklerin, 88. maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemeyeceği, bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine yönelik taleplerin, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedileceği öngörülmüştür. Yine İİK 83/a maddesi uyarınca haczi caiz olmayan mallar ve haklar ve kısmen haczi caiz olan şeyler bakımından aynı Yasa'nın 82-83 maddesinde yazılı mal ve hakların haczedilebileceğine dair önceden yapılan anlaşmalar muteber değildir. Somut olayda da davacı davalı banka ile imzaladığı kredi sözleşmesi sırasında muvafakat vermiş olup, bu muvafakat İİK'nın 83/a maddesi gereğince geçersizdir. Bu itibarla, davalı bankanın davacının emekli maaşından yaptığı kesintiler haksız olduğu halde mahkemece aksi yöndeki yazılı gerekçe ile yapılan kesintilerin haklı olduğu, davacının dava açmakta haksız olduğu gerekçesiyle, davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenle davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir..."

(T.C. YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ 2014/15994 E. 2014/17253 K. 10.11.2014 T.)

İcra İflas Kanunu Madde 83/a uyarınca 82 ve 83 üncü maddelerde yazılı mal ve hakların haczolunabileceğine dair önceden yapılan anlaşmalar muteber değildir.

Nitekim yakın tarihte Yargıtay Hukuk Genel Kurulu da benzer nitelikte bir karar vererek kredinin alınması sırasında verilmiş olan muvafakatı geçersiz saymaktadır.

"...Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde; davacı Kurum emeklisi, davalı bankadan tüketici kredisi kullandığı sırada banka nezdinde aldığı emekli maaşından takas ve virman suretiyle tahsilat yapılmasına muvafakat etmiş, kredi taksitleri bir süre sorunsuz ödenmiş ancak davacı daha sonra ödeme güçlüğüne düşmüş, kredi taksitlerini ödeyememiştir. Banka sözleşmedeki bu düzenlemeden hareketle emekli maaşının dörtte birine bloke koyarak kredi borcuna mahsup etmiştir. Ne var ki İİK’nın 83/a maddesi gereğince haczedilemezlikten önceden feragat geçersiz olup henüz hakkında herhangi bir icra takibi başlatılıp maaşından haciz suretiyle borcun ödenmesine izin verildiği yönünde davacının iradesinin açıkça ortaya konulduğundan da bahsedilemeyeceğinden kredinin alınması sırasında takas ve mahsup yönünde verilen muvafakat da geçerli sayılmaz..."

(T.C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/13-1980 E. 2021/829 K. 24.06.2021 T. )

Özellikle bu kararla birlikte tüketici kredisi kullanmak için emekli maaşına haciz konulmasına muvafakat veren emekliler için yargı yolu açılmış bulunmaktadır. Verilmiş olan muvafakatnamenin iptali için yürütülecek hukuki süreçte avukatınıza danışmanızı tavsiye ederiz.

---

Yukarıdaki metin bilgilendirme amaçlı olup hukuki tavsiye niteliğinde değildir. Tüm paydaşların kullanımına açıktır.